Rijksmonument het Bleiswijkse Verlaat is een bijzonder monument. deze sluis is helemaal uit hout opgebouwd. Hij ligt tussen de rivier de Rotte en de Lange Vaart, die loopt tot bij Bleiswijk. Houten portalen ofwel jukken, met regelmaat verdeeld over de hele lengte, zijn kenmerkend voor dit type sluis. Vandaar dan ook de naam juksluis.
De houten constructie is als het ware het geraamte, dat de sluis stevigheid biedt en de houten wanden aan weerszijden op hun plaats houdt. Op twee plaatsen in de sluis zijn houten sluisdeuren opgenomen.
Deze vorm is nog dezelfde als die van het eerste verlaat op deze plaats. Dat was een schutsluis die dateerde van 1772, bedoeld om het peil te overbruggen tussen de hoggelegen Rotte en de lager gelegen polder Bleiswijk, ten behoeve van het economisch belangrijke transport per schip.
In maart 2015 begon de restauratie van het verlaat. Restauratie was hard nodig omdat het inlands eiken, dat gebruikt werd bij een eerdere, complete restauratie in 1972, steeds slechter van kwaliteit werd.
Behalve een attractief monument is het Bleiswijkse Verlaat ook een deel van de aterkering tussen de Rotte en de polder, belangrijk voor de veiligheid van het gebied.
Het Recreatieschap Rottemeren besloot in 2013 tot de restauratie, die volgens planning begin oktober 2015 klaar was.
De sluis is voorzien van houten jukken.De sluismuren zijn niet gemetseld maar van hout. De sluis is gebouwd tijdens de drooglegging van de droogmakerij van Bleiswijk en een gedeelte van Hillegersberg. Het ontwerp van de sluis is van 1772, en de huidige sluis heeft nog de vorm van vroeger.
De sluis is voor het laatst volledig gerestaureerd in 2015.
Vitaal belang
Het Bleiswijkse Verlaat was van grote waarde voor de historie en economische ontwikkeling van Bleiswijk en het bij deze plaats gelegen poldergebied. Dankzij deze schutsluis kon scheepvaart vanuit de polder gebruik maken van de belangrijke vaarroute over de Rotte naar Rotterdam en verder gelegen steden, zoals Delft en Den Haag.
Al sinds de late Middeleeuwen werd in het ontwaterde veengebied rond Bleiswijk veel turf gestoken, dat diende als brandstof voor de groeiende bevolking in de steden.
In de 18e eeuw begon het droogmaken van de veenplassen rond Bleiswijk. Polders ontstonden, geschikt voor landbouw en veeteelt. Producten vonden hun weg naar de steden via vaarwegen zoals de Heulsloot. Omgekeerd kwam bijvoorbeeld graan per schip naar een grote maalderij in hartje Bleiswijk.
Vanaf eind 19e eeuw verdrong het transport over steeds betere wegen over land het transportper schip. Midden jaren '50 van vorige eeuw raakte daardoor het Bleiswijkse Verlaat in onbruik voor scheepstransport. Na restauratie in 1972 verviel de functie als schutsluis.
Bouwkuip
De restauratie van het Bleiswijkse Verlaat begon met het maken van een stalen bouwkuip, om de sluis heen, als waterkering en grondkering. Door het water uit de kuup te pompen en aan weerszijden te ontgraven kwam de eikenhouten sluisconstructie vrij te staan.
Daarna zijn alle jukken of portalen verwijderd, evenals de sluiswanden en de sluisdeuren voor en achter. Zoals gepland lag eind mei de bestaande eikenhouten sluisvloer vrij van slib.
Wat volgt is inspectie van de kwaliteit en bruikbaarheid van deze sluisvloer en van de bestaande fundering op houten palen, om te bepalen wat nog vervangen of verbeterd moet worden voordat de nieuwbouw van het verlaat naar het authentieke beeld kan beginnen. Nu wordt voor alle zekerheid met duurzaam tropisch hardhout azobé.
Het Bleiswijkse Verlaat is 32 meter lang met binnen de puntdeuren een 20 meter lange en 3 meter brede schutsluis en een drempeldiepte van -1,20 meter B(oezem)P(eil) tussen de Rotte en de Heulsloot bij Bleiswijk en gelegen in de Rottedijk.
Het waterpeil van de Rotte is -1,00 meter NAP. en binnen de polder in de boezem -2,10 meter NAP.
Beschrijving van het rijksmonument
Aan de rechteroever van de Rotte nabij Bleiswijk een schutsluisje met houten wanden en boven het land uitstekende houten balken, die onderling met zware dwarsbalken verbonden zijn. Dit verlaat vormt de verbinding tussen de Rotte en de Heulsloot. In 1974 is dit monument onder monumentnummer 9630 ingeschreven in het monumentenregister van de overheid als rijksmonument.
Staat van onderhoud
November 2015
Restauratie Bleiswijkse Verlaat
Het Rijksmonument het Bleiswijkse Verlaat, een schutsluis tussen de Rotte en de Lange Vaart of Heulsloot, is in 2015 totaal gerestaureerd.
Het herstel past in de visie en plannen van het Recreatieschap Rottemeren voor dit gebied. Het rijksmonument, uitgevoerd in azobé, is nu weer attractief onderdeel van de water- en landschapsverpozing.
Het Bleiswijkse Verlaat heeft geen schutfunctie meer, maar nog wel een waterkerende functie. Met de restauratie wordt voorkomen dat de achtergelegen polder onder water loopt.
Film
Het Recreatieschap Rottemeren heeft aan Groenservice Zuid-Holland (G.Z-H) opdracht gegeven voor het restaureren van de sluis.
Omdat het een groot project was en omdat het om https://aucasinosonline.com/best-bitcoin-casino-list-australia/ een sluis met monumentale status van cultuurhistorisch belang ging, liet G.Z-H het hele restauratieproces in beeld brengen in een aantal korte filmpjes.
Bekijk ze via onderstaande links.
Filmpje 1: Intro restauratie Bleiswijkse Verlaat
Projectleider John van de Haas van G.Z-H en Jeroen Heuvelink, bestuurslid van het Recreatieschap Rottemeren vertellen in het filmpje waarom het Recreatieschap inzet op het behoud van cultuurhistorisch erfgoed.
Filmpje 2: OVMB bij Bleiswijkse Verlaat
Vertegenwoordigers van de Oudheidkundige Vereniging en Museum Bleiswijk vertellen over het historisch belang van het verlaat voor de ontwikkeling van Bleiswijk.
U kunt meer foto's en films terug kijken via http://bleiswijkseverlaat.heerlijkbuiten.nl/restauratie
